Ayurveda merupakan salah satu daripada seni perubatan tradisi yang Tertua di dunia. Ia menggunakan tumbuhan, herbal dan mineral sebagai punca perubatan dan juga makanan. Ayurveda dipercayai telah wujud 5,000 tahun dahulu dan berterusan menjadi seni perubatan hingga kini . Ada maklumat yang menyatakan Ayurveda ini adalah berasal daripada kitab veda iaitu Rig Veda yang mempunyai maklumat perubatan yang menggunakan ubatan hijau untuk menyembuhkan penyakit. Ayurveda barasal daripada perkataan sanskrit yang membawa maksud ilmu pengetahuan kehidupan ( ayur = kehidupan , veda= ilmu/pengetahuan) atau dalam bahasa Inggeris dikenali sebagai ” Science of Live’.
Ayurveda merupakan satu perubatan tradisi yang mempunyai motif makro dimana mengambil insiatif secara semulajadi. Walaupun perubatan jenis ini dikatakan mempunyai unsur-unsur legend dan mitos tetapi cara perubatan ini masih diamal kerana kemujarabannya. Ayurveda mengambil berat tentang badan manusia (fizikal), fikiran (mental) dan emosi (emotional). Mengikut kepercayaan ketidakseimbangan antara ketiga-tiga ini boleh menyebabkan manusia mendapat penyakit serta ketidaksempurnaan dalam kehidupan.” Meditation ” dan Yogamerupakan satu daripada teknik dalam ayurveda dimana teknik ini digunakan untuk ketenteraman fikiran yang berfungsi menseimbangkan fikiran serta badan seseorang manusia. Manakala Maharishi Ayurveda merupakan satu bahagian dalam ayurveda yang memberi maklumat tentang perubatan semulajadi yang menggunakan tumbuh-tumbuhan . Satu kompenan utama dalam Maharishi ayurveda ialah :
“Rasayana”. ” Rasayana merupakan satu formula yang menggunakan herba untuk mengubati ganguan sel dalam badan serta mental manusia.
PRINSIP DOSHA DALAM AYURVEDA.
Ayurveda berasaskan kepada lima elemen utama yang dikenali sebagai ” Pancha Bootham’ . Elemen ini ialah ruang (space), udara ( air) , api (heat), air (water) dan tanah (earth). Elemen-elemen ini yang mewujudkan dosha iaitu mempengaruhi faktor fizikal dan emosi. Prinsip tersebut diknali sebagai Vata, Pitta dan Kapha.
VATA
Vata meruapakan dosha yang mengawal sistem pernafasan, pergerakan otot dan tisu. Vata dikatakan mempunyai ciri yang kering dan sejuk disebabkan oleh persekitaran semulajadi. Elemen semulajadi yang terlibat dalam Vata ialah ruang dan udara. Seseorang manusia yang mempunyai ciri Vata ini mempunyai perwatakan yang sangat aktif, alert, kreativiti dan fleksibal. Oleh itu keseimbangan dalam dosha ini amat perlu. Sekiranya berlaku ketidakseimbangan dalam Vata maka seseorang itu mudah mendapat kesejukan, ketakutan dan keresahan.
Ayurveda mempunyai prinsip perubatan atau ‘ medidation’ yang tersendiri untuk mengawal keseimbangan ini. Seseorang yang menghadapi ketidakseimbangan Vata selalunya digalakkan membuat ‘Yoga’ atau ” medidation” untuk menseimbangkan dosha Vata tersebut. Disamping itu terdapat juga produk Ayurveda yang terkini dipanggil ‘ Ayurvedic Vata Tea” yang diperbuat daripada perahan herba.
PITTA
Pitta merupakan dosha yang mengawal pencernaan nutrition, metabolisme dan suhu dan sebagainya. Elemen yang terlibat dalam Pitta ialah api dan air. Dimana api (panas) dan air (sejuk) menunjukkan ciri yang mengawal suhu badan manusia akan mempengaruhi fizikal dan emosi manusia . Keseimbangan ini akan mewujudkan manusia yang bertolak ansur dan mempunyai akal fikiran yang panjang dan bijak.
Sekiranya unsur panas (api) melebihi air (sejuk) dalam badan akan mewujudkan ketidakseimbangan. Ini membolehkan manusia berperwatakan pemarah , pengkritik, benci, cemburu dan mengalami keguguran rambut yang banyak .Terdapat lima subdoshas dalam Pitta:-
- melibatkan fungsi mata. Ketidakseimbangan akan mewujudkan kekaburan dalam fungsi mata.
- melibatkan kulit manusia. Ketidakseimbangan akan mempengaruhi kekeringan pada kulit.
- melibatkan percernaan dalam metabolisme, Ketidakseimbangan akan mewujudkan kesakitan perut.
- melibatkan pergerakan toxin dalam darah . Ketidakseimbangan akan mewujudkan kemarahan.
Maharisi Ayurveda telah menyarankan beberapa rawatan atau amalan seperti kawalan dalam makanan, iaitu mengambil makanan yang mempunyai ciri yang sejuk, kering dan menghayati keindahan alam semulajadi. Amalan makanan adalah penting dalam dosha Pitta ini.
KAPHA
Tenang dan bertolak ansur (easy-going) merupakan ciri utama Kapha . Kapha terdiri daripada unsur tanah dan air yang membentuk struktur badan. Ketidakseimbangan dalam Kapha akan menyebabkan tambahan dalam keberatan badan, tamak, cemburu, alergik dan sebagainya.
Terdapat lima subdoshas dalam Kapha:-
- Melibatkan kelembapan / cecair dalam hidung , mulut dan mata.
- Melibatkan fungsi rasa.
- Melibatkan sistem penghadapan .
- Mengawal muscles dan jantung manusia.
- Mengawal kelembapan kulit.
BINGKISAN KURSUS AYURVEDA
Disampaikan oleh:
Vaidya Dr Luqman Selva Abdullah